Δέκα χρόνια μετά τον κρίσιμο Ιούλιο του 2015, η Ανγκελα Μέρκελ κεντρικό πρόσωπο στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης ως καγκελάριος της Γερμανίας θαύμασε τους Έλληνες που άντεξαν με τα 60 ευρώ στις ουρές των ΑΤΜ, έκανε αναδρομή στις κορυφαίες στιγμές του «ελληνικού δράματος» και αναφέρθηκε σε πρόσωπα και καταστάσεις συζητώντας με τον διευθυντή της Καθημερινής Αλέξη Παπαχελά, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, επ’ αφορμή της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου της, «Ελευθερία».
Η Μέρκελ υπογράμμισε πως δεν θα ζητούσε από τον μέσο Έλληνα «συγγνώμη». «Δεν μπορούσα να φανταστώ την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς την Ελλάδα» σημείωσε χαρακτηριστικά επισημαίνοντας τις μεγάλες προσπάθειες που έκανε για να μεταπείσει τον Σόιμπλε ο οποίος ήθελε να βγάλει την Ελλάδα από τη ζώνη του ευρώ. «Του τηλεφωνούσα ανά μία ώρα και τον ενημέρωνα» είπε η πρώην Καγκελάριος της Γερμανίας η οποία περιέγραψε ως την πιο άχαρη στιγμή της πολιτικής καριέρας τη στιγμή που ο Αλέξης Τσίπρας την ενημέρωσε τηλεφωνικά για το δημοψήφισμα.
«Ήταν το πιο αιφνιδιαστικό και το πιο σιωπηλό της καριέρας μου» είπε χαρακτηριστικά η Μέρκελ και πρόσθεσε: «τότε καταλάβαμε ότι αν το “όχι” επικρατήσει, σημαίνει έξοδος από το ευρώ. Δεν μπορούσαμε να αποφασίσουμε εμείς για μια δημοκρατική χώρα».
Η Μέρκελ μίλησε επίσης για τις εντυπώσεις που της δημιουργήθηκαν την πρώτη φορά που ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε το Βερολίνο ως πρωθυπουργός αλλά και για τις συνομιλίες που είχε με τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Αντώνη Σαμαρά, την πίεση που της άσκησε ο Ομπάμα από την οποία έβαλε τα κλάματα, τις σχέσεις της με τον Πούτιν, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον Τραμπ που τα βλέπει όλα με την οπτική του «deal».
Έμοιαζα η κακιά που έλεγα ότι «δεν μπορώ να δώσω χρήματα»
«Τον Φεβρουάριο του 2010 ξεκαθαρίστηκε ότι το πρόβλημα ήταν όντως μεγάλο. Μου είπαν ότι η Ελλάδα χρειάζεται χρήματα» είπε η κα Μέρκελ και πρόσθεσε ότι με τη «ρήτρα μη διάσωσης» που υπήρχε στο ευρώ, «δεν μπορούσα να δώσω χρήματα».
Ρώτησα τον Γιώργο Παπανδρέου, «εσύ τι θες;» και μου απάντησε: «Τίποτα». Στη συνεδρίαση ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν σιωπηλός, συζητούσαμε έντονα και εγώ έμοιαζα η κακιά που έλεγα ότι «δεν μπορώ να δώσω χρήματα». Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι διέκοψε τη συνεδρίαση και έγραψε μερικές φράσεις – «η Ελλάδα θα κάνει όσα πρέπει, εμείς θα στηρίξουμε και το ευρώ είναι το κοινό μας νόμισμα».
«Αποφάσισα το 2011 ότι έπρεπε να γίνει ό,τι περνάει από τα χέρια μας για να μείνει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ» είπε μεταξύ άλλων η κα Μέρκελ και πρόσθεσε ότι «ήταν παρά πολύ δύσκολες οι διαπραγματεύσεις, μετά το δημοψήφισμα του Αλέξη Τσίπρα.
Γνωρίζοντας ότι ο Σόιμπλε ήθελε την Ελλάδα εκτός ευρώ, κάθε ώρα του τηλεφωνούσα και του παρουσίαζα την κατάσταση γιατί ήθελα αυτές οι αποφάσεις να γίνονται από κοινού με τον υπουργό Οικονομικών μου, είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενη στον Αντώνη Σαμαρά σημείωσε: «Εγώ ήμουν ο κακός μπάτσος εκείνη την περίοδο. Δεν έκανα κάτι για να ενοχλήσω αλλά γιατί ήμουν της άποψης ότι έπρεπε να μπει η χώρα σε σωστή τροχιά.
Έβλεπα τον Τσίπρα και έλεγα «ο Θεός να φυλάει»
Αναφερόμενη στις εντυπώσεις που της δημιουργήθηκαν από την γνωριμία με τον Αλέξη Τσίπρα η κα Μέρκελ είπε:
«Νομίζω ότι δεν ήταν και τόσο εντυπωσιακή πρώτη φορά γιατί ήταν στις Βρυξέλλες. Μετά τον κάλεσα στο Βερολίνο και ήταν τεταμένη η ατμόσφαιρα. Πήγε και είδε διαδηλωτές σε μια διαδήλωση μπροστά από την Καγκελαρία και χαιρέτισε τους συντρόφους του από το κόμμα…
Έλεγα ο θεός να φυλάει! Ελπίζουμε να έρθει κάποια στιγμή. Ήρθε κάποια στιγμή και πηγαίνοντας προς το άγημα του λέω «τολμηρό αυτό» και μου λέει ότι πρέπει κανείς να ασχολείται με τους οπαδούς του.
Ψηλαφώντας ήρθαμε ο ένας πιο κοντά στον άλλο. Εκείνος θεωρούσε τις ιδιωτικοποιήσεις πράγματα του διαβόλου, δεν ήταν εύκολο…
Η διαπραγμάτευση των 17 ωρών
«Εγώ δεν ήθελα να φύγει από το ευρώ και εκείνος (σ.σ. ο Τσίπρας) δεν ήθελε μνημόνιο. Ήταν το πιο αιφνιδιαστικό τηλεφώνημα που είχα σε όλη την πολιτική μου καριέρα και ένα από τα πιο σιωπηλά τηλεφωνήματα», είπε η πρώην καγκελάριος για πώς την ενημέρωσε ο Τσίπρας ότι θα προχωρούσε σε δημοψήφισμα.
Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Τσίπρας είχε αρνηθεί να πει «ναι» στη συμφωνία με τους δανειστές.
Η Μέρκελ τον ρώτησε τι θα κάνει και ο Τσίπρας απάντησε: «Θα επιστρέψω στη χώρα μου και θα μιλήσω με την κυβέρνηση μου και το κόμμα»
Και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; ρώτησε η Μερκελ
Δεν το γνωρίζω, απάντησε ο Τσιπρας.
Το αποτέλεσμα εκείνης της συζήτησης στην Αθήνα ήταν η διενέργεια δημοψηφίσματος. Και ποια είναι η σύσταση σας; ρώτησε η Μερκελ τον Τσίπρα.
Μα φυσικά όχι, απάντησε ο Τσίπρας
«Εκεί έχασα τη φωνή μου» είπε η Μέρκελ.
Παρά πολύ γρήγορα μετά τελειώσαμε το τηλεφώνημα. Μου λέει ο Ολάντ: και τώρα;
Αν ήταν «όχι», είπαμε ότι αυτό σημαίνει έξοδος από το ευρώ, η Ελλάδα δεν συμφώνησε και εμείς είπαμε ότι μια δημοκρατία δεν μπορεί να αποφασίσει για όλους τους άλλους.
Στη συνέχεια, η πρώην καγκελάριος αναφέρθηκε στα όσα συνέβησαν μετά το δημοψήφισμα – επαναλαμβάνοντας μάλιστα την ευαρέσκειά της για το υψηλό επίπεδο της ελληνικής ομάδας που συμφώνησε το 3ο μνημόνιο.
