Ως απώτερο στόχο με τα “πάνω- κάτω” που επιφέρει ο νέος Δικαστικός Χάρτης, όπως αναφέρει η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η επιτάχυνση της απονομής Δικαιοσύνης, που όπως λέει φτάνουν πλέον σε επίπεδα αρνησιδικίας.
Στο προωθούμενο νομοσχέδιο βασικοί άξονες στη φιλοσοφία των παρεμβάσεων του νέου Δικαστικού Χάρτη είναι 1) η ενοποίηση των Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων, 2) οι παράλληλες επετηρίδες των δικαστών κατά την ενοποίηση των δικαστηρίων του πρώτου βαθμού (Ειρηνοδικεία και Πρωτοδικεία), 3) ο χωροταξικός δικαστικός σχεδιασμός με συγχωνεύσεις και καταργήσεις δικαστηρίων και 4) οι τροποποιήσεις των αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των δικαστίκων σχηματισμών.
Όπως αναφέρει το «Θέμα της Κυριακής» και ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Τσιμπούκης στο πλαίσιο αυτό η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης και συγκεκριμένα ο υπουργός Γ. Φλωρίδης και ο υφυπουργός Ι. Μπούγας επικαλούνται συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία που οδηγούν στην αναγκαιότητα των αλλαγών.
Όπως αναφέρεται , στην καλύτερη περίπτωση, για την έκδοση τελεσίδικης ποινικής ή πολιτικής υπόθεσης απαιτούνται 1.400 ημέρες, ενώ την ίδια στιγμή στην Αυστρία απαιτούνται μόλις 397 ημέρες!
Η χώρα μας, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, κατατάσσεται στην 146η θέση διεθνώς στο δείκτη ταχύτητας απονομής της Δικαιοσύνης. Φυσικά δεν γίνεται λόγος για τις καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων στο Συμβούλιο της Επικρατείας, καθώς η αχίλλειος πτέρνα των συμβούλων Επικρατείας, είναι ο τεράστιος αριθμός των ανεξέλεγκτων οίκοθεν αναβολών (αναβολές που δίνουν οι ίδιοι οι δικαστές και δεν τις ζητούν οι διάδικοι) που φτάνουν ανά υπόθεση από 45 έως 70 φορές-αναβολές, με χρόνο έκδοσης των αποφάσεων τουλάχιστον τα 18 έτη.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο ν/σ το Πρωτοδικείο Αθηνών δεν διασπάται στην περιφέρεια της Αττικής, αλλά χωρίζεται στα δύο, αυξάνεται αισθητά η κατά τόπον αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου Πειραιά (σε νησιά Αργοσαρωνικού, κ.λπ.), συγχωνεύονται Πρωτοδικεία, δεν καταργούνται τα Εφετεία στα νησιά και στις ακριτικές περιοχές, ενοποιούνται Ειρηνοδίκες με Πρωτοδίκες με παράλληλη επετηρίδα, αυτές είναι μερικές από τις διατάξεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Δικαιοσύνης για το νέο δικαστικό χάρτη της χώρας.
Στο κεντρικό σχεδιασμό του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι να υπάρχει ένα Πρωτοδικείο σε κάθε νομό (περιφερειακή ενότητα) και στον κανόνα αυτό δεν θα υπαχθούν, για εθνικούς λόγους, τα νησιά και οι παραμεθόριες περιοχές (συνοριακές πόλεις).
Παράλληλα, αναφέρεται πως προς το παρόν, το Πρωτοδικείο Αθηνών δεν διασπάται ανά την Αττική, αλλά χωρίζεται σε δυο Τμήματα. Το Ποινικό Τμήμα (με έδρα την πρώην Σχολή Ευελπίδων) και το Πολιτικό Τμήμα (με έδρα το Ειρηνοδικείο επί της οδού Λουκάρεως και το νέο υπό ανέγερση κτήριο πίσω από το Εφετείο Αθηνών) και οριοθετούνται περιφερειακές έδρες, εκεί που οι κτηριακές εγκαταστάσεις το επιτρέψουν, όπως είναι στο Λαύριο (λιμάνι), Μαρούσι, Ίλιον, Κορωπί, κ.λπ.). Προσωρινά, όλες οι ποινικές υποθέσεις θα εξακολουθήσουν να δικάζονται στο Πρωτοδικείο Αθηνών.
Αύξηση της κατά τόπον αρμοδιότητας προβλέπεται για το Πρωτοδικείο Πειραιά, που θα περιλαμβάνει πλέον τις περιφερειακές ενότητες της Δυτικής Αττικής (Ασπρόπυργος, Μέγαρα και Ελευσίνα) και του Νοτίου τομέα, δηλαδή παραλιακό μέτωπο έως την Γλυφάδα, το κέντρο του Πειραιά και τα νησιά Σαλαμίνα, Αίγινα, Πόρος, Σπέτσες και Κύθηρα.
Για την επέκταση των αρμοδιοτήτων του Πρωτοδικείου Πειραιά εκτιμήθηκε και λήφθηκε υπόψη από το υπουργείο Δικαιοσύνης, η κατασκευή του νέου δικαστικού μεγάρου στο πρώτο λιμάνι της χώρας, μαζί με την ταυτόχρονη αύξηση των οργανικών θέσεων των δικαστών του.
Στο σχέδιο του νέου Δικαστικού Χάρτη, θα συσταθούν επίσης περιφερειακά Πρωτοδικεία σε Ελευσίνα, σε νησιά, αλλά και όπου αλλού κριθεί αναγκαίο, ενώ στο πλαίσιο επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης οι δικαστές θα εξειδικεύονται κατά τομέα του δικαίου. Δηλαδή, θα μπορούν πλέον να αιτούνται σε ποιο Τμήμα (Ποινικό, Αστικό, Εργατικό, κ.λπ.) θέλουν να υπηρετήσουν με θητεία δυο ή τεσσάρων ετών.
Η εξειδίκευση αυτή των δικαστών, η οποία εφαρμόζεται στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, έχει ως αποτέλεσμα την ταχύτερη διεκπεραίωση των υποθέσεων, καθώς οι δικαστές δεν αλλάζουν συχνά αντικείμενο της δικαστηριακής τους ύλης, θα έχουν σαφή εικόνα των νομοθετικών και νομολογικών μεταβολών, όπως και των θεωρητικών και τεχνολογικών εξελίξεων της νομικής επιστήμης.