*Γράφει ο Μιχάλης Αράπης – LLB, LLM – Νομικός, Αντιπρόεδρος Ελληνορθοδόξου Κοινότητος Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας
Το δημοψήφισμα στις 30/09 δημιούργησε μερικές ενδιαφέρουσες και ανησυχητικές εξελίξεις. Όπως αναμενόταν η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων των Σκοπίων/Βαρντάσκα που προσήλθε υπερψήφισε την συμφωνία των Πρεσπών (αυτό διακυβευόταν παρά το παραπληνητικό ερώτημα) με ποσοστό 91,46%.
Η μεγάλη είδηση όμως είναι η τεράστια αποχή που καθιστά επί της ουσίας το αποτέλεσμα άκυρο, αφού για να ήταν έγκυρο έπρεπε να προσέλθει τουλάχιστον το 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους. Αντίθετα η ισχνή προσέλευση ήταν μόνο 36,91%. Πρέπει να τονιστεί ότι το ζήτημα είναι κυρίως η έλλειψη πολιτικής νομιμοποίησης αφού το δημοψήφισμα ήταν συμβουλευτικό και δεν υπήρχε κατώτατο όριο συμμετοχής για την εγκυρότητα του. Είναι λοιπόν πρόδηλο ότι σχεδόν προσήλθαν μόνο όσοι ήθελαν να υπερψηφίσουν ενώ όσοι δεν στήριξαν απλά απείχαν. Εξάλλου αυτό είχε ζητήσει η αντιπολίτευση αφού δεν υπήρξε καν καμπάνια για το ΟΧΙ. Τώρα ο Πρωθυπουργός κ. Ζόραν Ζάεφ δηλώνει ότι είτε θα υπάρξει συμφωνία με την αντιπολίτευση των Σκοπίων για να ψηφιστεί στο κοινοβούλιο τους η συμφωνία ώστε να γίνει η απαραίτητη συνταγματική αναθεώρηση με την αλλαγή του ονόματος, είτε θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές.
Σε αυτό το σημείο έχει ενδιαφέρον να αναφερθούν ορισμένα στοιχεία για αυτό το κρατίδιο για να γίνει κατανοητό το πλαίσιο της παρούσας κατάστασης.
Το κράτος αυτό προέκυψε από την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και ανεξαρτητοποιήθηκε στις 8/9/1991. Ο πληθυσμός του είναι 2 εκατομμύρια εκ των οποίων το 25% είναι εθνικά Αλβανοί. Υπάρχουν αρκετές άλλες εθνικότητες σύμφωνα και με το δικό τους Σύνταγμα όπως Τούρκοι, Ρομά, Σέρβοι, Βόσνιοι και Βλάχοι. Αυτό που δεν αναφέρει το Σύνταγμα τους είναι ότι υπάρχει μια ελληνική μειονότητα που υπολογίζεται στις 100.000. Το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού 64% είναι ένα κράμα Σερβοβουλγάρων που μιλά ένα γλωσσικό ιδίωμα πολύ κοντά στα Βουλγάρικα. Αυτό το 1.3 εκ κατοίκων είναι που προσπαθεί επί δεκαετίες να οικιοποιηθεί την ιστορία και το όνομα της Μακεδονίας μας και είναι αυτοί που αυτοαποκαλούνται ως Μακεδόνες. Οι εντάσεις μεταξύ των εθνοτικών ομάδων είναι μεγάλες και οι σχέσεις τους είναι τεταμένες. Στην παρούσα φάση τα αλβανικά κόμματα στήριξαν την συμφωνία με αποτέλεσμα ένα μεγάλο κομμάτι των Αλβανών να προσέλθει και να την υπερψηφίσει. Αντιθέτως η πλειοψηφία των διαφόρων Σλαβικών εθνικών ομάδων απείχε. Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί εγείρει ερωτηματικά ως προς το λόγο που τα αλβανικά κόμματα στήριξαν και κυρίως με τι είδους ανταλλάγματα.
Πολέμιος της συμφωνίας είναι ο ίδιος ο Πρόεδρος κ. Γκιόργκι Ιβάνοφ ο οποίος θα παραμείνει στη θέση του μέχρι τον Μάιο του 2019. Ανέλαβε τον Μάιο του 2009 και το όριο είναι δυο πενταετείς θητείες (Άρθρο 80). Προέρχεται από το VMRO-DPMNE (αξιωματική αντιπολίτευση) και όσο βρίσκεται στη θέση του θα αντιδρά σφόδρα. Η παρούσα βουλή προέκυψε από τις εκλογές στις 11/12/2016 ενώ η κυβέρνηση ορκίστηκε στις 31/05/2017 ύστερα από κρίση μηνών.
Για να υπάρξει αλλαγή του Συντάγματος χρειάζεται να ψηφίσουν τα 2/3 των βουλευτών δηλαδή οι 80 επί συνόλου 120 (Άρθρο 131). Λόγω της αποχής η αντιπολίτευση αναμένεται να μην
υπερψηφίσει εκτός και αν βρεθούν από τις τάξεις του VMRO-DPMNE οι 11 βουλευτές που χρειάζονται για να ψηφιστεί. Αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί, κάτι τέτοιο θα πόλωνε ακόμη περισσότερο το κλίμα.
Σε ότι αφορά εμάς η αποχή και έμμεση απόρριψη από τον γειτονικό λαό ήταν μια ευχάριστη εξέλιξη που ουσιαστικά τελειώνει την συμφωνία των Πρεσπών όπως έγραψε και ο συγκυβερνήτης κ. Πάνος Καμμένος στο twitter. Από την πλευρά της η Ελλάδα δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα σε κοινοβουλευτικό επίπεδο. Αντιθέτως θα χρειαστεί να το κάνει σε διπλωματικό επίπεδο στην περίπτωση που δεν εγκριθεί η συμφωνία από το Σκοπιανό κοινοβούλιο ώστε να τονίσει ότι η συμφωνία και οι αναγνωρίσεις που προέκυψαν από αυτή δεν ισχύουν πλέον. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει να επαναφέρει άμεσα το veto στην είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαική Ένωση.
Μιχάλης Αράπης – LLB, LLM, Νομικός
Αντιπρόεδρος της Ελληνορθοδόξου Κοινότητας Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο
