Τον πονόλαιμο περιέγραψε ως το κύριο σύμπτωμα του στρεπτόκοκκου η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ Ματίνα Παγώνη, στον απόηχο της τραγικής είδησης του θανάτου του 9χρονου παιδιού στο Διδυμότειχο. Μιλώντας στον ΑΝΤ1 το πρωί της Τρίτης (06.02.24) και αναφερόμενη στον στρεπτόκοκκο, η Ματίνα Παγώνη δήλωσε ότι «αν το παιδί πει “δεν μπορώ να καταπιώ”, πρέπει να πάει κατευθείαν στον γιατρό για τεστ και να ξεκινήσει αμέσως η αντιβίωση». Όπως τόνισε η ίδια, «οι επιπλοκές του στρεπτόκοκκου γίνονται, όταν δεν ξεκινήσει άμεσα η αγωγή». Το συγκεκριμένο παιδί, του οποίου το ιστορικό δεν είναι γνωστό, «φαίνεται πως ήταν κάποιες μέρες αδιάθετο», συμπλήρωσε. Για την ιλαρά, η κυρία Παγώνη επεσήμανε ότι πολλά παιδιά κατά την περίοδο της πανδημίας δεν έκαναν τη δεύτερη δόση του εμβολίου, την οποία δεν πρέπει να αμελούν. «Τα πρώτα συμπτώματα είναι πυρετός και εξανθήματα και είναι πιο μεταδοτική και από την Covid-19», είπε η Ματίνα Παγώνη, υπογραμμίζοντας την ανάγκη του εμβολίου, τόσο για μικρούς όσο και για ενηλίκους. Τέλος, για τα απογευματινά χειρουργεία στο ΕΣΥ, η κυρία Παγώνη αναφέρθηκε στην ενημέρωση που τους έκανε ο υπουργός Υγείας, μιλώντας τους για δύο στόχους: αφενός τη μείωση της λίστας των χειρουργείων, αφετέρου την αύξηση των χαμηλών μισθών των γιατρών. Η απάντηση όμως των γιατρών στην πρόταση του υπουργείου είναι πως «δεν φτάνει ο κόσμος, δεν μπορείς να βάλεις μια νοσοκόμα να δουλέψει και πρωί και βράδυ», είπε η Ματίνα Παγώνη, σημειώνοντας πως ήδη τα πρωινά χειρουργεία φτάνουν μέχρι το απόγευμα.
Τι είναι ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α
Ας δούμε όμως και τι λένε οι επιστημονικές αναφορές.
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις όπως, φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (strep throat), πυρετό και δερματικό εξάνθημα γνωστό ως οστρακιά (scarlet fever), δερματικές λοιμώξεις όπως μολυσματικό κηρίο (impetigo) και κυτταρίτιδα (cellulitis), δηλαδή φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ωστόσο, αυτό το βακτήριο μπορεί να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος, στους πνεύμονες, στους βαθύς μύες και στον λιπώδη ιστό – όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκεται – και να προκαλέσει μια σοβαρή ασθένεια που ονομάζεται διεισδυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α – διηθητικό GAS ή iGAS.
Οι επιστήμονες ακόμη δεν γνωρίζουν τι είναι αυτό που κάνει μια απλή λοίμωξη από στρεπtόκοκκο να εξελίσσεται σε iGAS, αναφέρει η Καθηγήτρια Μ. Τσολιά:
«Είναι ένα μικρόβιο το βακτήριο αυτό. Δεν είναι διαφορετικό. Κάποιες αναλύσεις δείχνουν ότι είναι συγκεκριμένος υπότυπος στα περισσότερα σοβαρά περιστατικά. Αλλά δεν έχουμε γνώση γιατί κάποια στελέχη κάνουν τόσο διεισδυτική νόσο σε ορισμένα άτομα. Αν σκεφτείτε ότι ένα 10% των παιδιών, μπορεί και 20% των παιδιών τον χειμώνα είναι αποικισμένα με στρεπτόκοκκο στον λαιμό τους. Δηλαδή, γιατί κάποια ελάχιστα παιδιά θα φτάσουν να κάνουν τέτοια διεισδυτική νόσο τόσο σοβαρής μορφής δεν το ξέρουμε, δεν υπάρχει απάντηση γιατί γίνεται αυτό. Είμαστε σε αναζήτηση».
Κρούσματα διεισδυτικού στρεπτόκοκκου με κεραυνοβόλο εξέλιξη και δυστυχώς θανατηφόρα κατάληξη αντιμετώπισαν οι γιατροί στα Νοσοκομεία Παίδων της Αθήνας και πριν από λίγους μήνες.
«Σε ένα με δύο τέτοια περιστατικά που είχαμε στο νοσοκομείο μας, η πορεία ήταν ραγδαία. Δηλαδή δεν προλάβαμε να αντιδράσουμε. Θυμάμαι ένα παιδί που ήρθε με πυρετό τεσσάρων ημερών. Οι εξετάσεις του οι αρχικές ήταν καλές. Έδινε την εντύπωση κάποιας ίωσης. Και μέσα σε λίγες ώρες επιδεινώθηκε ραγδαία», αναφέρει.
Είναι, όπως λέει η ίδια η παιδίατρος, τόσο ξαφνική η εξέλιξη των συμπτωμάτων που πολύ συχνά οι γιατροί στις ΜΕΘ είναι εντελώς ανίσχυροι να προσφέρουν σ’ αυτά τα παιδιά το παραμικρό.
«Μπορεί η επιδείνωση να είναι πολύ γρήγορη. Φαίνεται, πάντως, ότι δεν είναι σε καλή κατάσταση τα παιδιά. Αυτό πρέπει να έχει κανείς στο νου του. Ακόμη και να έχει εξεταστεί το παιδί από τον γιατρό, μπορεί να μην φαίνεται τίποτα και ίσως να μην μπορείς να προβλέψεις ότι θα συμβεί αυτό. Αν το παιδί, δηλαδή, παρουσιάζει συμπτώματα μιας απλής ίωσης», λέει η κα. Τσολιά.
Τι να προσέξουν οι γονείς
Ο κανόνας «ο πυρετός επί τρεις ημέρες είναι απλή ίωση και μετά από τρεις μέρες είναι μικροβιακή λοίμωξη» δεν ισχύει στον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο, αναφέρει η Καθηγήτρια. Το παιδί μπορεί να κάνει σηψαιμία με πυρετό που δεν ξεπερνά το 38 κι ίσως ακόμη και στα πρώτα 24ωρα, ενώ πολύ συχνά υπάρχει κι περίπτωση ο στρεπτόκοκκος να μην κάνει καν αμυγδαλίτιδα, αλλά απευθείας σηψαιμία.
«Μπορεί να κάνει κατ’ ευθείαν σηψαιμία και να μην δώσει καθόλου χρόνο. Δεν σημαίνει ότι θα αρχίσει σαν αμυγδαλίτιδα. Αυτό είναι το πρόβλημα. Γι’ αυτό μπορεί να μην έχει και υψηλό πυρετό απαραίτητα. Μπορεί κατευθείαν να κάνει μια σηψαιμία. Αν δεν είναι καλά το παιδί δεν καθόμαστε στο σπίτι να το κοιτάμε», τονίζει η καθηγήτρια.
Από την άλλη πλευρά δεν θα πρέπει να επικρατήσει πανικός.
«Πηγαίνουν οι μαμάδες και κάνουν καλλιέργειες και strep test και παίρνουν θεραπεία παιδιά που δεν την χρειάζονται, γιατί είναι απλώς ”φορείς” του στρεπτόκοκκου. Κι αν αρχίσουμε να δίνουμε αντιβιοτικά σε παιδιά που απλώς έχουν τον στρεπτόκοκκο στον λαιμό τους και είναι φορείς, δεν πρόκειται να πετύχουμε κάτι. Θα κάνουμε ακόμη μεγαλύτερη την κατάχρηση αντιβιοτικών που ήδη υπάρχει. Επομένως ας μη σπείρουμε τον πανικό», σημειώνει η κα. Τσολιά και προσθέτει πως είμαστε σε εποχή ιώσεων και έχουν καθημερινά χιλιάδες παιδιά συμπτώματα, συνάχι, κακουχία και πυρετό.
«Δεν μπορεί να τρελαθεί ο κόσμος. Ούτε να κάνει strep test και να δίνει αντιβιοτικά σε όλα αυτά τα παιδιά. Γιατί τότε θα τρελαθούμε τελείως και η μικροβιακή αντοχή θα ”βγει από τα παράθυρα”. Τότε θα έχουμε χειρότερο πρόβλημα από αυτό που έχουμε ήδη», τονίζει.
Τα συμπτώματα «καμπανάκι»
Αυτό που πρέπει να κάνουμε όταν ένα παιδί έχει πυρετό και δεν είναι καλά, είναι να το δει σύντομα ο γιατρός. Από την άλλη, αν το παιδί με πυρετό παίζει και τρέχει -κάτι που συμβαίνει συχνά σε αυτές τις ηλικίες- αποκλείεται να του συμβαίνει κάτι σοβαρό.
Τα συμπτώματα που θα πρέπει να θορυβήσουν τους γονείς και θα πρέπει να μάθουν να τα αναγνωρίζουν, δεν είναι ούτε το ύψος του πυρετού, ούτε η διάρκειά του, λέει η Καθηγήτρια και εξηγεί:
«Η οδηγία για τον πυρετό ότι είναι ασφαλής τα τρία πρώτα 24ωρα δεν ισχύει. Μεγαλύτερη σημασία έχει πως συμπεριφέρεται ένα παιδί. Μπορεί να έχει κάποιος 37,8 πυρετό και να έχει σηψαιμία. Αν είναι ωχρός, αν δεν μπορεί να πάρει τα πόδια του, αν δεν έχει κουράγιο και θέλει να κοιμάται συνέχεια, αν δεν έχει καλό χρώμα, έχει ψυχρά άκρα, αν έχει δύσπνοια, όλα αυτά είναι ενδείξεις ότι κάποιος δεν είναι καλά. Μπορεί να συμβεί και στις λίγες ώρες πυρετού, μπορεί να συμβεί και οποιαδήποτε μέρα του πυρετού. Δεν περιμένουμε ούτε την πρώτη, ούτε τη δεύτερη, ούτε την τρίτη μέρα. Από την πρώτη ώρα αν συμβεί κάτι τέτοιο, τρέχουμε», λέει η κα. Μαρίζα Τσολιά.
Η κλινική εικόνα του παιδιού είναι το «καμπανάκι». Οι γονείς θα πρέπει πρώτα να απευθυνθούν στον ιδιώτη γιατρό, αν όμως, τα συμπτώματα είναι ραγδαία θα πρέπει να πάνε απευθείας σε νοσοκομείο.
Ο γιατρός, επίσης, είναι αυτός ο οποίος πρέπει να κάνει strep test. Τα οικιακά strep test δεν είναι αξιόπιστα λέει η γιατρός:
«Το strep test δεν είναι όπως το τεστ του COVID-19, της γρίπης και του RSV, που καλώς τα χρησιμοποιεί ο κόσμος και υπάρχει διευκόλυνση. Για το τεστ για τον στρεπτόκοκκο πρέπει να το βλέπει το παιδί γιατρός και να λέει ο γιατρός αν έχει την ένδειξη να το κάνει. Και θα το κάνει ο ίδιος, ή το μικροβιολογικό εργαστήριο. Γιατί θέλει συγκεκριμένη τεχνική. Δεν είναι, βάζουμε τον στυλεό κι όπου πάει», καταλήγει η κα. Τσολιά.
