*Αποκλειστική συνέντευξη στην Εφημερίδα Κοινωνική και στον Κώστα Παναγιωτάκη
Η Πειραιώτισσα Υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κα. Δόμνα Μιχαηλίδου, σε αποκλειστική συνέντευξη στην εφημερίδα μας, άνοιξε τα «χαρτιά» της για τις πρωτοβουλίες που προωθούνται στην εκπαιδευτική κοινότητα και απάντησε σε μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων που έχουν να κάνουν με τις προσλήψεις εκπαιδευτικών, την ασφάλεια των μαθητών, την εξωστρέφεια στα σχολεία. Παράλληλα, αναφέρθηκε σε ζητήματα επιδοματικής πολιτικής, σε «αιτήματα» μαθητών που η ίδια λαμβάνει ενώ μας μετάφερε και τις εμπειρίες της από περιοδείες σε σχολεία του Πειραιά και της Ελλάδας.
- κ. Μιχαηλίδου, θα θέλαμε ως καθ’ ύλην αρμόδια να μας απαντήσετε για το θέμα που έχει ανακύψει με τα κενά των εκπαιδευτικών, ειδικά στην περιοχή του Πειραιά, με αφορμή και όσα έχουν καταγγελθεί τελευταία από πλευράς ΕΛΜΕ.
Κάθε χρόνο δίνεται στην κυριολεξία μια μάχη με τον χρόνο για να καλυφθούν έγκαιρα και πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς τα λειτουργικά κενά στα σχολεία όλων των βαθμίδων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι τα κενά διαμορφώνονται δυναμικά για αυτό και για όσα προκύπτουν στην πορεία, όπως κάθε χρόνο συμβαίνει, κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να καλύπτονται άμεσα. Έχουμε κάνει ήδη κοντά στις 45.000 προσλήψεις Αναπληρωτών Εκπαιδευτικών Γενικής Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής καθώς και Ειδικού Εκπαιδευτικού και Βοηθητικού Προσωπικού. Έχουμε καταλήξει όμως σε ένα συμπέρασμα. Ποιο είναι αυτό; Ο τρόπος αποτύπωσης των κενών είναι ένας τρόπος που πρέπει να αλλάξει. Και θα τον αλλάξουμε. Αν δει κανείς την αναλογία των μαθητών με τους καθηγητές στην Ελλάδα θα καταλάβει ότι η χώρα μας έχει μία από τις καλύτερες αναλογίες στην Ευρώπη. Η αναλογία αυτή δεν δικαιολογεί την ύπαρξη τόσων κενών, όπως αυτά αποτυπώνονται.
-Δώστε μας μια εικόνα, για το τι σκοπεύετε να αλλάξετε τα επόμενα χρόνια στις προσλήψεις εκπαιδευτικών
Για την επόμενη σχολική χρονιά, τον τρόπο καταγραφής των κενών, θα τον αλλάξουμε. Χρειαζόμαστε ένα καλύτερο σύστημα αποτύπωσης των εκπαιδευτικών αναγκών. Πώς θα το κάνουμε; Μέσω ενός κεντρικού συστήματος διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, με μια πλήρη αντικειμενική καταγραφή που θα επιταχύνει τις διαδικασίες και σαφώς θα μειώσει την ταλαιπωρία των παιδιών μας, των οικογενειών τους αλλά και των εκπαιδευτικών μας. Είναι πολύ σημαντικό ότι, εξαιρουμένης της Α” Δημοτικού, έχουμε καταγεγραμμένο τον μαθητικό πληθυσμό. Με το νέο ψηφιακό εργαλείο θα μπορέσουμε να αποτυπώσουμε τις εκπαιδευτικές ανάγκες, όχι μόνο γρηγορότερα, αλλά και πιο αξιόπιστα με έναν τρόπο συστηματικό και τεκμηριωμένο. Θέλουμε το εκπαιδευτικό δυναμικό μας να συμβάλλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο εκεί που υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη κι αυτό να γίνεται με τέτοιο τρόπο ο οποίος θα δείχνει σεβασμό στην εκπαιδευτική κοινότητα κι όχι να απαιτεί από τους εκπαιδευτικούς μας την τελευταία στιγμή να ενημερώνονται για το πού θα πάνε. Το σύστημα είναι υπό διαμόρφωση και θεωρούμε ότι στις αρχές της επόμενης χρονιάς θα είναι έτοιμο.
-Πότε θα δούμε προσλήψεις κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων στα σχολεία;
Τα κρούσματα βίας και εκφοβισμού στα σχολεία παραμένουν πρόβλημα οξυμένο και ποιος μπορεί να διαφωνήσει ότι η ενεργή παρουσία ενός ειδικού είναι απολύτως απαραίτητη. Δεν κλείνουμε τα μάτια. Έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες. Στελεχώνουμε τα σχολεία μας με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς και εξασφαλίζουμε στα παιδιά ένα υγιές και συναισθηματικά ασφαλές σχολικό περιβάλλον. Θέλουμε να τα ενθαρρύνουμε να μιλούν σε ειδικούς, όταν το χρειάζονται. Προς την κατεύθυνση αυτή, μέσα σε τέσσερα χρόνια, διπλασιάσαμε τον αριθμό των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών. Το 2019 ήταν 1.600 και σήμερα έχουμε 3.200 ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς δίπλα στα παιδιά μας, στους εκπαιδευτικούς και στους γονείς. Και συνεχίζουμε. Αυτό που κάνουμε τώρα στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού είναι να καταρτίσουμε πρωτόκολλα με συγκεκριμένες αρμοδιότητες για τους ψυχολόγους και τους κοινωνικούς λειτουργούς ώστε να ξέρουν τι ακριβώς πρέπει να κάνουν. Και μια μεγάλη αλλαγή που ετοιμάζουμε. Οι σχολικοί ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί λειτουργοί θα βλέπουν όλους τους μαθητές κι όλες τις μαθήτριες. Πρέπει να είναι μία κανονική, μια οριζόντια διαδικασία. Και μάλιστα να γίνεται αυτή η διαδικασία χωρίς να έχει προηγηθεί η συναίνεση του γονέα. Διότι μπορεί ο γονέας να κακοποιεί και να μην δίνει την άδεια το παιδί του να μιλήσει στον ειδικό. Ως Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ήρθα πολλές φορές, δυστυχώς, αντιμέτωπη με τέτοια περιστατικά. Προστατεύουμε και θωρακίζουμε την ασφάλεια των παιδιών μας. Δεν κάνουμε -και δεν κάνω- βήμα πίσω.
-Μιλήστε μας λίγο για την πλατφόρμα καταγγελιών για bullying. Είναι κάτι καινοτόμο αλλά στην πράξη, πώς θα αξιολογείται ένα περιστατικό και ποιος θα είναι ο τρόπος παρέμβασης;
Αδιαπραγμάτευτος στόχος μας να σπάσει η σιωπή. Κανένα παιδί να μην είναι και να μην νιώθει μόνο και αβοήθητο απέναντι στον σχολικό εκφοβισμό και την ενδοσχολική βία. Δημιουργούμε μια καινοτόμα Ειδική Ψηφιακή Πλατφόρμα για αναφορές περιστατικών ενδοσχολικής βίας, η οποία θα είναι πολύ σύντομα διαθέσιμη στο gov.gr. Στην πλατφόρμα θα έχουν δικαίωμα υποβολής οι μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οι γονείς και όσοι έχουν την επιμέλεια μαθητών και μαθητριών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι αναφορές, σε πρώτη φάση, θα είναι επώνυμες και σε δεύτερο χρόνο θα έρθουν και οι ανώνυμες αναφορές. Να διευκρινίσουμε σε αυτό το σημείο ότι οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν δυνατότητα υποβολής αναφοράς και δυνατότητα εισόδου στην Πλατφόρμα έχουν όσοι από τον νόμο έχουν οριστεί ως υπεύθυνοι αποδέκτες αναφορών. Πώς θα λειτουργεί: Τις αναφορές εξετάζει σε πρώτο επίπεδο στην Πρωτοβάθμια ο Διευθυντής και ένας εκπαιδευτικός που ορίζει ο Διευθυντής και στη Δευτεροβάθμια ο Διευθυντής συνεπικουρείται από τον Σύμβουλο Σχολικής Ζωής. Παράλληλα, για την υποβολή της αναφοράς λαμβάνει γνώση και τετραμελής ομάδα που λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και παρακολουθεί, επιβλέπει και παρεμβαίνει σε περίπτωση καθυστέρησης. Θα υπάρχουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα, δηλαδή ποιος θα καταγράφει, τι θα καταγράφει, πώς θα χρησιμοποιείται η καταγεγραμμένη πληροφορία. Πάντα με απόλυτο σεβασμό στα προσωπικά δεδομένα, τόσο του ενδεχόμενου θύματος, όσο και του ανθρώπου που έχει δώσει την πληροφορία. Η πλατφόρμα καταγραφής συμβάντων κακοποίησης θα μας βοηθήσει να χτίσουμε τη «μνήμη» που θα συμβάλλει στην επίλυση αλλά και στην πρόληψη. Η πλατφόρμα θα περιλαμβάνει ακόμα επιμορφωτικό υλικό τόσο για τους μαθητές, όσο και για τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς με απώτερο στόχο την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης ώστε να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε οριστικά τη βία και τον σχολικό εκφοβισμό. Έχουμε χρέος όλοι μαζί να υψώσουμε τείχη σε κάθε συμπεριφορά που απομονώνει, πληγώνει και τραυματίζει τα παιδιά μας μέσα στο σχολείο.
-Επίδομα παιδιού: Διασύνδεση επιδοματικής πολιτικής με υποχρεωτική φοίτηση. Μια αλλαγή στον ΟΠΕΚΑ που περιέπλεξε κάπως τις διαδικασίες. Γιατί κρίθηκε αναγκαία;
Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Η διασύνδεση της επιδοματικής πολιτικής με την υποχρεωτική φοίτηση στο σχολείο όχι μόνο δεν περιέπλεξε τις διαδικασίες αλλά έχει επιφέρει ήδη λίγα αλλά ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Αυτό που μας ενημερώνουν οι Διευθυντές Εκπαίδευσης είναι ότι το μέτρο έχει λειτουργήσει. Με υπερηφάνεια μπορώ να σας πω ότι ήταν από τις πρώτες -ή και η πρώτη- νομοθετικές ρυθμίσεις που έφερα στο Εθνικό Κοινοβούλιο ως Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Κατόπιν προτάσεων του Συνηγόρου του Πολίτη διασυνδέσαμε την επιδοματική πολιτική της χώρας με την υποχρεωτική φοίτηση στα σχολεία, όχι απλά με την εγγραφή, αυτό ήταν το κλειδί. Για να λύσουμε ολικώς το πρόβλημα της σχολικής διαρροής το οποίο και μπορούμε να εντοπίσουμε δημογραφικά και γεωγραφικά, έχουμε σχεδιάσει ένα παζλ από διαφορετικά μέτρα, γιατί ένα μέτρο δεν λύνει όλα τα προβλήματα. Τι άλλο κάνουμε για αυτό; Πιστεύουμε πάρα πολύ στη στήριξη που λαμβάνουν τα παιδιά μέσα από το δίκτυο ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών. Για αυτό και τους έχουμε διπλασιάσει κι αυτή τη στιγμή δουλεύουμε, όπως σας είπα, πάνω σε ένα πρωτόκολλο του τι ακριβώς πρέπει να κάνουν. Πρέπει να βλέπουν όλα τα παιδιά κι άμεσα θα το αλλάξουμε. Πρέπει να πλαισιώνουν οριζοντίως όλους τους μαθητές για να κανονικοποιούν και τη δική τους την παρέμβαση και τη δική τους παρουσία. Σημαντικό κομμάτι για εμάς και η εξωστρέφεια στα σχολεία. Μέσω προγραμμάτων, όπως το Erasmus και το eTwinning, μέσα ακόμα και από όσα διδάσκονται οι μαθητές στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, ακόμα και μέσα από τις σχολικές εκδρομές, επιτυγχάνεται η εξωστρέφεια. Αυτή η εξωστρέφεια καθιστά το σχολείο ακόμα πιο ενδιαφέρον για τους μαθητές κι άρα δημιουργεί παραπάνω θελκτικούς παράγοντες για την παρουσία τους σε αυτό.
- Πάμε λίγο τώρα στην εκλογική σας περιφέρεια. Περιοδεύσατε στον Πειραιά, πήγατε στα νησιά, μιλήσατε με μαθητές, με φορείς. Είδατε τις ανάγκες. Τι έχετε καταγράψει ως προτεραιότητες στην ατζέντα σας;
Η θητεία μου ως Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων μού έμαθε πάρα πολλά, ίσως το σημαντικότερο, ήταν ότι τα προβλήματα δεν μπορείς να τα λύσεις από το γραφείο σου. Πρέπει να βγεις στην κοινωνία, να ακούσεις προσεκτικά τον κόσμο, να αφουγκραστείς ανάγκες και να δώσεις λύσεις. Το έκανα και συνεχίζω να το κάνω και ως Υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, πεπεισμένη ότι η επαφή με τους συμπολίτες μας -μικρότερους και μεγαλύτερους- είναι ο ορθότερος τρόπος για να βελτιώσεις την καθημερινότητά τους. Τους τελευταίους μήνες έχω πάει σε πολλά σχολεία. Στην Αθήνα, στον Πειραιά, στο Αγκίστρι, στην Αίγινα, στην Ύδρα, στο Καστελόριζο, στη Θεσσαλονίκη. Και συνεχίζω. Στόχος μου να γνωρίσω από κοντά τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς μας από άκρη σε άκρη στην Ελλάδα. Ακούμε, καταγράφουμε και κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας ώστε βήμα βήμα οι γονείς στις πόλεις, στα χωριά, στα νησιά, στα βουνά μας να έχουν λίγη περισσότερη εμπιστοσύνη στο ελληνικό σχολείο. Τα «αιτήματα» των μαθητών έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Από καθόλου εξετάσεις και μεγαλύτερα διαλείμματα, μέχρι περισσότερους διαδραστικούς πίνακες και μαθήματα μαγειρικής. Μάλιστα, από ένα σχολείο του Πειραιά έφυγα με ένα δώρο πολύτιμο. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της ΣΤ” Τάξης είχαν γράψει εκθέσεις με θέμα: «Πώς φαντάζομαι το ιδανικό σχολείο». Τις συγκέντρωσαν και μου τις έδωσαν. Ανατρέχω πολύ συχνά σε όσα έγραψαν η Νάσια, η Νίκη, ο Γιάννης, ο Γιώργος κι όλα τα παιδιά. Μόνο μέσα από τα δικά τους μάτια θα βρούμε τον δρόμο για να γίνουμε καλύτεροι.
-Να κλείσουμε, με κάποιες «ειδήσεις» για τα όσα σχεδιάζετε μελλοντικά, σε επίπεδο υπουργείου.
Να κάνουμε πιο εύκολη την καθημερινότητα για μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς. Να απλουστεύσουμε τις διαδικασίες. Αυτό θέλουμε. Σε αυτά που σχεδιάζουμε είναι και η Πλατφόρμα Ψηφιακής Ενισχυτικής Διδασκαλίας. Θα παρέχουμε δωρεάν ενισχυτική διδασκαλία σε μαθητές και μαθήτριες σε όλη την Επικράτεια. Επί της ουσίας θα είναι ένα εργαλείο αρωγός στην καθημερινότητα των μαθητών. Αρχικά θα βιντεοσκοπήσουμε το σύνολο της ύλης, ώστε όλα τα μαθήματα να μπορεί να τα δει ένας μαθητής ασύγχρονα, οποιαδήποτε στιγμή επιθυμεί. Είτε έχει χάσει ένα μάθημα, είτε θέλει να ξαναδεί κάποιο, να μπορεί να το κάνει. Ξεκινάμε τον Φεβρουάριο με δύο μαθήματα: Μαθηματικά και Γλώσσα για όλες τις τάξεις, μέχρι και τη Β” Λυκείου. Το δεύτερο βήμα είναι τα μαθήματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων να μπορεί κανείς να τα βλέπει ζωντανά και να συμμετέχει σε αυτά κάνοντας ακόμα και ερωτήσεις στον καθηγητή. Στόχος μας είναι τον Σεπτέμβριο του 2024, στην έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς, να έχουν οι μαθητές στα χέρια τους όλα τα παραπάνω εργαλεία. Εργαζόμαστε για μια ολιστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Για μια Παιδεία που δεν θα υστερεί σε τίποτα έναντι των καλύτερων εκπαιδευτικών συστημάτων του κόσμου.
«Οι σχολικοί ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί λειτουργοί στα σχολεία θα βλέπουν όλους τους μαθητές κι όλες τις μαθήτριες. Πρέπει να είναι μία κανονική, μια οριζόντια διαδικασία. Και μάλιστα να γίνεται αυτή η διαδικασία χωρίς να έχει προηγηθεί η συναίνεση του γονέα!»
«Χρειαζόμαστε ένα καλύτερο σύστημα αποτύπωσης των εκπαιδευτικών αναγκών. Πώς θα το κάνουμε; Μέσω ενός κεντρικού συστήματος διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού!»
«Από ένα σχολείο του Πειραιά έφυγα με ένα δώρο πολύτιμο. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της ΣΤ” Τάξης είχαν γράψει εκθέσεις με θέμα: “Πώς φαντάζομαι το ιδανικό σχολείο”. Τις συγκέντρωσαν και μου τις έδωσαν. Ανατρέχω πολύ συχνά σε όσα έγραψαν…»
«Σε αυτά που σχεδιάζουμε είναι και η Πλατφόρμα Ψηφιακής Ενισχυτικής Διδασκαλίας. Θα παρέχουμε δωρεάν ενισχυτική διδασκαλία σε μαθητές και μαθήτριες σε όλη την Επικράτεια».
