Πόσο κοντά είναι τελικά η έναρξη των πρώτων πτήσεων στην Ελλάδα; Δέκα χρόνια μετά από την ψήφιση του νόμου που υποτίθεται ότι θα άνοιγε τον δρόμο για την δημιουργία ενός πλήρους και βιώσιμου δικτύου υδατοδρομίων στην χώρα, το 2013, για να τρέξουν οι επενδύσεις των ενδιαφερομένων επιχειρηματιών και να αρχίσουν επιτέλους οι πτήσεις του νέου μεταφορικού μέσου, εν έτει 2023 το ερώτημα παραμένει ακόμα αναπάντητο.
Από τότε απαιτήθηκαν ουκ ολίγες τροποποιήσεις και προσθήκες στο νομικό πλαίσιο για να ξεπεραστεί ένα πλήθος εμποδίων. Η διαφορά είναι ότι δεν υπάρχουν πλέον οι έντονες αμφιβολίες του πρόσφατου παρελθόντος. Η κλασική ελληνική γραφειοκρατία από φορείς, δημοτικές Αρχές ή τα συναρμόδια υπουργεία και ως έναν βαθμό η έλλειψη πολιτικής βούλησης τα προηγούμενα χρόνια, αποτέλεσαν βασικές αιτίες για το γεγονός ότι το project πήγε τόσο πίσω. Λόγοι που –κατά γενική παραδοχή των ανθρώπων των εταιριών του κλάδου – δεν αφορούν την σημερινή κυβέρνηση, στην οποία αναγνωρίζεται ότι προσπάθησε να διευκολύνει και να επιταχύνει τις διαδικασίες.
Η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη «ίσως και να προλάβουμε τις εκλογές, το αργότερο λίγο μετά από αυτές θα ξεκινήσουν τα πρώτα δοκιμαστικά δρομολόγια των υδροπλάνων. Είμαστε κοντά», ενίσχυσε τις προσδοκίες ότι πλησιάζει το τέλος του «σίριαλ». Θα επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη του;
Βέβαια, μέχρι την σύσταση ενός συνολικού δικτύου αποτελούμενου από 100 έως 150 υδατοδρόμια στην ελληνική επικράτεια (σε νησιά, λιμάνια, μαρίνες, λίμνες, παράκτιες περιοχές, resorts) και την δημιουργία δυο τουλάχιστον στόλων από 19-20 αμφίβια σκάφη ο καθένας (σε ορίζοντα 5ετίας) που αναφέρονται στα επενδυτικά πλάνα των εταιριών Hellenic Seaplanes και Grecian Air Seaplanes υπάρχει δρόμος ακόμα μπροστά.
Το πρόβλημα είναι ότι έως τώρα παραμένουν 100% αδειοδοτημένα, κατασκευασμένα και έτοιμα προς λειτουργία μόνο τα γνωστά 3 υδατοδρόμια, σε Πάτρα, Παξούς και Κέρκυρα, με ανάδοχο την Ελληνικά Υδατοδρόμια, η οποία διαθέτει κοινούς μετόχους με την Grecian Air Seaplanes, που θα αναλάβει το πτητικό έργο των υδροπλάνων (H Hellenic Seaplanes δίνει το παρών και στους δυο τομείς (αδειοδότηση/κατασκευή υδατοδρομίων και πτήσεις).
Το αισιόδοξο είναι ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός, από δεκάδες υδατοδρόμια σε όλη την Ελλάδα σε διάφορες φάσεις των διαδικασιών, αλλά με δεδομένο ότι για όλα χρειάζεται χρόνος, μια άλλη επιλογή –πιο απλή και γρήγορη στην εφαρμογή της- μπορεί να δώσει λύσεις.
Αυτή είναι τα Υδάτινα Πεδία που, βάσει νόμου, προσδιορίζονται ως ευέλικτη μορφή υδατοδρομίου. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν χρειάζεται να διαθέτουν τις κατασκευές και τον εξοπλισμό των κανονικών υδατοδρομίων.
Ένα από τα «κλειδιά» για την επίσπευση της έναρξης των πρώτων πιλοτικών πτήσεων θεωρείται, σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες του newmoney, η χωροθέτηση 5 νέων Υδάτινων Πεδίων όπως αυτά στο Ιόνιο Πέλαγος, σε Κεφαλονιά, Ιθάκη, Λευκάδα, Μεγανήσι και Ζάκυνθο, μετά από τις απαραίτητες υπογραφές των προγραμματικών συμβάσεων με την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και τα αρμόδια λιμενικά ταμεία. Που αν προστεθούν εντός ενός ή δυο μηνών στο επιμέρους δίκτυο, όπως υπολογίζεται, αν δεν προκαλέσουν καθυστερήσεις και οι εθνικές εκλογές, θα ανεβάσουν τον αριθμό των κατάλληλων σημείων για αποθαλάσσωση και προσθαλάσσωση των υδροπλάνων από 3 σε 8 έως τον Ιούνιο (με την προοπτική να κατασκευαστούν προσεχώς αντίστοιχα υδατοδρόμια στα 5 νησιά, με προϋπόθεση να συμπληρωθούν οι σχετικοί τεχνικοί φάκελοι και να υποβληθούν στις αρμόδιες διευθύνσεις).
Αν δεν αργήσουν οι εγκρίσεις για την χρήση των συγκεκριμένων θαλασσοδιαδρόμων για τα Υδάτινα Πεδία, που σχεδιάζεται να χωροθετηθούν σε επιτρεπτή απόσταση κοντά σε λιμάνια, κρίνεται πραγματικά εφικτό να ολοκληρωθεί η διαδικασία εντός ενός ή δυο μηνών. Μια σαφώς πιο απλή υπόθεση σε σύγκριση με την αδειοδότηση και την κατασκευή ενός υδατοδρομίου…
Στόχος η τουριστική σεζόν του 2024;
Σε διαφορετική περίπτωση, θα απαιτηθεί κι άλλος χρόνος για να «σηκωθούν» τα πρώτα υδροπλάνα, πόσο μάλλον όταν οι δοκιμαστικές πτήσεις δεν αρκούν για να εφαρμόσει μια εταιρία του κλάδου το επιχειρησιακό σχέδιο της (commercial operations), έτσι ώστε να αρχίσει να έχει τα προσδοκώμενα έσοδα από την πώληση των εισιτηρίων για τις πτήσεις των υδροπλάνων της μέσα από ένα πλήρες και βιώσιμο δίκτυο υδατοδρομίων.
Το «καλό σενάριο» μιλά για τις πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις εντός των επόμενων μηνών, ίσως από το καλοκαίρι, αλλιώς η έλλειψη αδειοδοτημένων υδατοδρομίων δεν αποκλείεται να οδηγήσει την ουσιαστική δραστηριοποίηση των εταιριών στην ελληνική αγορά, με επίσημες εμπορικές πτήσεις, πιθανόν και από το 2024, ανάλογα με τις ταχύτητες της προσπάθειας για την δημιουργία του δικτύου.
Εν ολίγοις, ο νέος ρεαλιστικός στόχος για εμπορικές πτήσεις είναι –κατά τα φαινόμενα- η τουριστική σεζόν του επόμενου έτους.
Τα σχέδια της Trans Maldivian Airways
Ενας τρίτος, διεθνής «παίκτης» από τον κλάδο των υδροπλάνων, πλην των δυο προαναφερόμενων εταιριών, των Grecian Air Seaplanes και Hellenic Seaplanes, τηρεί στάση αναμονής για την ανάπτυξη βιώσιμων δικτύων υδατοδρομίων, με πρόθεση να δραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά ως προς το πτητικό έργο.
Πρόκειται για την Trans Maldivian Airways, με έδρα τις εξωτικές Μαλδίβες, η οποία διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο υδροπλάνων στον κόσμο, με περισσότερα από 60.
Το newmoney είχε αποκαλύψει το ενδιαφέρον της Trans Maldivian Airways για να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα, από τον Μάρτιο του 2022, όταν κλιμάκιο από στελέχη της εταιρίας ταξίδεψε μυστικά στην χώρα μας και επιθεώρησε 2 από τα 3 αδειοδοτημένα ελληνικά υδατοδρόμια (στην Κέρκυρα και στην Πάτρα) προκειμένου να δει τις εγκαταστάσεις και να αποκτήσει μια εικόνα της προσπάθειας που γίνεται για την κατασκευή υποδομών για το νέο μεταφορικό μέσο.
Οι ίδιοι άνθρωποι ήρθαν μάλιστα σε επαφή και με υψηλόβαθμα αρμόδια στελέχη εμπλεκομένων υπουργείων και αποκάλυψαν το ενδιαφέρον τους για να επενδύσουν στο ελληνικό project.
Η Trans Maldivian Airways ανήκε παλαιότερα στην Blackstone Group, αργότερα πουλήθηκε στην Bain Capital και το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της κατέληξε στα χέρια της Carlyle Group. Μετά από τη νέα αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της, μελετά την υλοποίηση ενός ευρύτερου business plan με στόχο να πετύχει ένα συνολικότερο restart των δραστηριοτήτων της μετά το τέλος της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασής τους στην Ευρώπη με «ορμητήριο» την Ελλάδα των 6.000 νησιών ή βραχονησίδων και της 9ης ακτογραμμής στον πλανήτη, με μήκος 15.000 χιλιομέτρων.
Πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι τα στελέχη της Trans Maldivian Airways μίλησαν με ικανοποίηση για όσα αντίκρισαν στα ελληνικά υδατοδρόμια και εκτός της Ελλάδας «βλέπουν» και προς χώρες όπως η Ιταλία, η Αλβανία, η Κροατία, το Μαυροβούνιο, η Τουρκία, η Κύπρος κ.ά., θέλοντας να αδράξουν τις ευκαιρίες που προσφέρει ο τουρισμός στο Αιγαίο, το Ιόνιο, την Αδριατική και σε όλη την Μεσόγειο.
Ένα 70%-75% των σχεδίων της εταιρίας-leader του κλάδου των υδροπλάνων από τις Μαλδίβες για τις ευρωπαϊκές θάλασσες φέρεται να αφορά την παρουσία της στα υδατοδρόμια που θα λειτουργήσουν μελλοντικά σε ελληνικά νησιά, μαρίνες, λιμάνια, resorts κ.ά. και λέγεται ότι τα στελέχη της υποσχέθηκαν πως θα επανέλθουν, με την προϋπόθεση να μην καθυστερήσει πολύ η υλοποίηση του ελληνικού project.
Αν η Trans Maldivian Airways επιχειρεί με 60 υδροπλάνα σε μια χώρα με 700.000 κατοίκους, που υποδέχεται 3 εκατ. τουριστών κάθε σεζόν, φαντάζεται εύκολα κάποιος ποιο θα μπορούσε να είναι το μέγεθος της επένδυσης στην Ελλάδα των 10+ εκατ. κατοίκων και των 30+ εκατ. επισκεπτών.
Τα Viking και οι μισθοί των πιλότων
Οι διοικήσεις των εταιριών που θα ασχοληθούν με το πτητικό έργο στον τομέα των υδροπλάνων μένουν, προς το παρόν, έως έναν βαθμό με «δεμένα τα χέρια».
Οι επενδυτές των επιχειρήσεων είναι πάντα «ζεστοί» και -με βάση τα στοιχεία που έχουν γνωστοποιηθεί ως σήμερα- το ύψος των κεφαλαίων τα οποία θα κατευθυνθούν προς τον κλάδο για την κατασκευή υδατοδρομίων και την αγορά σκαφών αγγίζουν τα 450 εκατ. ευρώ.
Για να θέσουν όμως σε υλοποίηση τα business plan εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, θα πρέπει να αποκτήσουν τα ανάλογα έσοδα, έστω και σταδιακά, μέσα από ένα διαρκώς επεκτεινόμενο δίκτυο υδατοδρομίων.
Για την αγορά ενός σύγχρονου υδροπλάνου τύπου Twin Otter DHC-6 της καναδικής Viking, για παράδειγμα, μοντέλου που αναγνωρίζεται ως το πιο δημοφιλές για τον κλάδο και μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 19 επιβάτες αναπτύσσοντας ταχύτητα έως 180 κόμβους (300 χιλιόμετρα), το κόστος ξεπερνά τα 8 εκατ. ευρώ για το καθένα.
Αν μια εταιρία ξεκινήσει τις δραστηριότητές της με 2 τέτοια αεροσκάφη στον στόλο της, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι θα θα κληθεί να επενδύσει σε πρώτη φάση το λιγότερο 16 εκατ. ευρώ.
Εξαιρετική μελλοντική λύση χαρακτηρίζονται από την αγορά, μεταξύ άλλων, και τα ηλεκτροκίνητα υδροπλάνα της ελβετικής startup εταιρείας Jekta.
Ο μισθός ενός έμπειρου πιλότου από το εξωτερικό, με θητεία στα υδατοδρόμια του Καναδά ή των Μαλδίβων, εκτινάσσεται παράλληλα στις 8.000 ευρώ μηναίως (με κλειστά συμβόλαια, συνήθως), καθώς υπάρχουν μεν και Έλληνες, αλλά μέχρι να αναλάβουν καθήκοντα κυβερνήτη, οφείλουν να συμπληρώσουν ορισμένες εκατοντάδες ώρες πτήσεων ως συγκυβερνήτες σε συγκεκριμένους τύπους υδροπλάνων (από ένα σύνολο 1.500 ωρών) για να διασφαλιστεί η επιχειρησιακή ασφάλεια των δρομολογίων.
Το λειτουργικό budget μιας αεροπορικής εταιρείας που πετά με υδροπλάνα ανεβαίνει εννοείται, αν προστεθούν οι μισθοί των μηχανικών, του διοικητικού προσωπικού κ.ά. και άλλα έξοδα, τα οποία θα πρέπει να υπερκαλύπτονται από τα αντίστοιχα έσοδα για να υπάρξουν κέρδη και όχι ζημίες. Αυτό δεν είναι δυνατό να συμβεί χωρίς επαρκή αριθμό υδατοδρομίων…
Οι άδειες δυο ειδών
Η επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης και κατασκευής υδατοδρομίων σε όλη τη χώρα εξακολουθεί να είναι το μεγάλο στοίχημα για τον κλάδο.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και στην περίπτωση του υδατοδρομίου της Πάτρας, από τα πρώτα στην Ελλάδα, χρειάστηκε η επικαιροποίηση της άδειας του, σύμφωνα με τον ισχύοντα Νόμο Ν.4663/20, μετά από επιθεώρηση (15/03/2023) της αρμόδιας Επιτροπής Υδατοδρομίων, μέλη της οποίας είναι στελέχη της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας, του Λιμεναρχείου, της Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος.
Οι άδειες οι οποίες προβλέπονται για ένα υδατοδρόμιο είναι δυο: η άδεια ίδρυσής του, που δεν επιτρέπει την έναρξη των πτήσεων, αλλά την κατασκευή του και ακολουθεί ύστερα από ελέγχους η τελική άδεια λειτουργίας του.
Οι εταιρίες που θα αναλάβουν το πτητικό έργο, με Πιστοποιητικό Κοινοτικού Αερομεταφορέα (AOC) για πτήσεις υδροπλάνων από την ΥΠΑ, έχουν συμπεριλάβει δεκάδες υδατοδρόμια, τα οποία έχουν μπει σε τροχιά ανάπτυξης, στο δίκτυο των προορισμών που θα εξυπηρετούν σε Αιγαίο, Ιόνιο και αλλού.
Πηγή: newmoney.gr