Λίγοι γνωρίζουν ότι η Ψυττάλεια θα μπορούσε να θεωρηθεί ο μεγαλύτερος ποταμός σταθερής ροής στην Ελλάδα! Κι όμως, το νερό που επεξεργάζεται στις εγκαταστάσεις της προέρχεται κυρίως από τον Εύηνο ποταμό αλλά και τον Μόρνο σε απόσταση περίπου 300 χλμ από την Αθήνα.
Περίπου 900.000 χιλιάδες κυβικά μέτρα λυμάτων την ημέρα περνούν από τον δευτεροβάθμιο βιολογικό καθαρισμό και εξέρχονται ως νερό καθαρό κατά 95% περίπου και στη συνέχεια χύνονται ανεκμετάλλευτα στη θάλασσα, ενώ θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν και να χρησιμοποιηθούν για άρδευση αναδασώσεων στο Όρος Αιγάλεω, για βιομηχανική χρήση, άρδευση κοινόχρηστων δημοτικών χώρων και πάρκων, πλύσεις δρόμων, δράσεις εμπλουτισμού του υπόγειου υδροφορέα, άρδευση του κάμπου των Μεγάρων κλπ.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ζήτησε στοιχεία από τον Περιβαλλοντικό Σύνδεσμο Δήμων Αθήνας-Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ) για την προοπτική αξιοποίησης του νερού της Ψυττάλειας και ενημερώθηκε κατά την πρόσφατή εκδήλωσή του για τις προσπάθειες που έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση.
Όπως ενημερωθήκαμε, αντίστοιχη διαδικασία γίνεται ήδη σε διάφορες μεσογειακές χώρες και σε περιοχές που απειλούνται από ερημοποίηση λόγω λειψυδρίας και εξάντλησης των διαθέσιμων αποθεμάτων. Η επάρκεια γλυκού νερού αποτελεί πρόβλημα του μέλλοντος στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη, τον πολιτισμό και τη ποιότητα ζωής.
Επιστημονική μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων, υποστηρίζει ότι μέσα σε μία 5-ετία θα μπορούσαν να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα που απαιτούνται για την Δυτική Αττική.
Σύμφωνα με τη μελέτη, το 40% του επεξεργασμένου νερού θα πηγαίνει στη βιομηχανία, το 26% στη γεωργία, το 18% για αναδάσωση περιοχών, το 12% για την άρδευση αστικού πρασίνου και το υπόλοιπο για διάφορες άλλες χρήσεις.
Αυτή τη στιγμή στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ) χρησιμοποιείται τέτοιο νερό για άρδευση του πρασίνου και άλλες ανάγκες των εγκαταστάσεων (πλύση, βιομηχανικό νερό). Όμως, πρόκειται για νερό που χρησιμοποιείται μέσα στις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ και δε διατίθεται ακόμη σε τρίτους.
Από πλευράς ΠΕΣΥΔΑΠ το θέμα της αξιοποίησης των επεξεργασμένων νερών της Ψυττάλειας είχε ανακινηθεί με ένταση και με θετικά αποτελέσματα, την περίοδο 2011 – 2016.
Όπως μας είπε ο πρόεδρος Γρηγόρης Γουρδομιχάλης: «θέσαμε το ζήτημα να συμπληρωθούν οι υποδομές πρωτοβάθμιου και δευτεροβάθμιου βιολογικού καθαρισμού με τη δημιουργία τριτοβάθμιου βιολογικού καθαρισμού στη Ψυττάλεια που θα απέδιδε νερό απολύτως καθαρό.
Με αλλεπάλληλες ημερίδες και επαφές από το 2011, με πολιτικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠΕΚΑ και της ΕΥΔΑΠ, ο ΠΕΣΥΔΑΠ, ως ο μεγαλύτερος φορέας της αυτοδιοίκησης με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη, είχε καταφέρει να φέρει στο προσκήνιο το όλο θέμα, αλλά η οικονομική κρίση και το «πάγωμα» των Δημοσίων Επενδύσεων ανέστειλε τις εξελίξεις και τις σχετικές πολιτικές αποφάσεις.
Ωστόσο, πριν να γίνει αυτό γύρω από το θέμα είχαν «πιστωθεί» δύο θετικές εξελίξεις:
- Το Περιφερειακό Συμβούλιο της Αττικής είχε εγκρίνει τους όρους προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας και ΕΥΔΑΠ για κατασκευή αγωγού που θα μετέφερε το νερό της Ψυττάλειας, σε Δήμους της Αττικής (900.000 κυβικά μέτρα νερού που χύνονται στη θάλασσα).
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η Περιφέρεια Αττικής θα κατέβαλλε την δαπάνη για την μελέτη και την κατασκευή του έργου, συνολικού προϋπολογισμού 37,9 εκατομμυρίων ευρώ.
- Επίσης, όταν ήταν υπουργός Περιβάλλοντος η κ. Μπιρμπίλη, είχε υπογραφεί Πρόσκληση ύψους 30 εκατ. ευρώ από το ΕΠΠΕΡΑΑ, για έργα περαιτέρω επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης επεξεργασμένων εκροών από βιολογικούς καθαρισμούς.
Στα υπό χρηματοδότηση έργα περιλαμβανόταν και η Ψυττάλεια, προβλέποντας τη διάθεση του ανακτημένου νερού σε χρήσεις άρδευσης περιαστικού και αστικού πρασίνου στη Σαλαμίνα, σε περιοχές της Δυτικής Αττικής και στο παραλιακό μέτωπο.
Μετά την ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης του ΧΑΔΑ Σχιστού, ο ΠΕΣΥΔΑΠ είναι καθ’ όλα έτοιμος να συνδέσει το όραμά του, τις διεκδικήσεις του, τη δράση και τις προσπάθειές του, με ένα μεγάλο έργο περιβαλλοντικής αναβάθμισης της Δυτικής Αθήνας.
Η βολική επίκληση του οικονομικού κόστους που συνήθως χρησιμοποιείται ως μοναδικό αντεπιχείρημα για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου έργου, δεν πρέπει να μας πτοεί.
Υπενθυμίζω ότι μόνο για την υπογειοποίηση των καλωδίων της ΔΕΗ στο Ελληνικό και σε ένα μικρό τμήμα της παραλιακής λεωφόρου Ποσειδώνος, ο συνολικός προϋπολογισμός ξεπερνάει τα 300 εκατομμύρια ευρώ! Ενώ για την υπογειοποίηση 3 χιλιομέτρων της ίδιας λεωφόρου θα διατεθούν 50 εκατομμύρια ευρώ!
Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε το έργο αξιοποίησης του νερού της Ψυττάλειας, με τη δημιουργία τριτοβάθμιου βιολογικού καθαρισμού και του δικτύου επαναφοράς και διανομής του, να έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Ήταν μοναδική ευκαιρία.
Αλλά και πάλι υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης του έργου από ευρωπαϊκά ή και εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα.
Ο ΠΕΣΥΔΑΠ φιλοδοξεί να ξαναφέρει το θέμα της Ψυττάλειας στο προσκήνιο και να επανεκκινήσει τις προσπάθειες γύρω από το ζήτημα».
