Εφημερίδα Κοινωνική

Ο πρωτοπρεσβύτερος του Λαού Γεώργιος Πυρουνάκης – Γράφει ο Στέφανος Μίλεσης

 Breaking News

Ο πρωτοπρεσβύτερος του Λαού Γεώργιος Πυρουνάκης – Γράφει ο Στέφανος Μίλεσης
20 Μαΐου 2021

banner_milesis

 

 

 

 

 

 

 

 

*«Από πέτρα και θάλασσα-Οδοιπορικό στην ιστορία του Πειραιά» κάθε Πέμπτη στην εφημερίδα Κοινωνική
Γράφει ο Στέφανος Μίλεσης*

Στις 16 Μαΐου 1988 πέθανε σε ηλικία 78 ετών μια από τις σπουδαιότερες πνευματικές μορφές του Πειραιά, ο πατέρας Γεώργιος Πυρουνάκης. Ο παπάς του «Θεού και του Λαού» όπως τον αποκαλούσαν, πέθανε από εγκεφαλικό και η ταφή του έγινε παρουσία πλήθους κόσμου στο κοιμητήριο του Πειραιά. «Μείνετε νέοι» διαρκώς έλεγε «για να φέρετε τις αλλαγές. Και να ξέρετε πως μόνο οι άνθρωποι που μένουν για πάντα νέοι μπορούν να φέρουν αλλαγές». Εκατοντάδες Πειραιώτες βρέθηκαν στην κηδεία του ανθρώπου που ξεκίνησε από «κοινωνικός εργάτης» για να προχωρήσει στη συνέχεια και να γίνει «εργάτης του Θεού». Γεννημένος στη Μήλο το 1910 από γονείς Κρητικούς βρέθηκε από μικρός στον Πειραιά όπου μετακόμισε η οικογένειά του. Τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του έχοντας κατά καιρούς συμμαθητές που αργότερα θα γίνουν σπουδαία ονόματα στον Πειραιά όπως ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Νίκος Καββαδίας. Έφυγε από τον Πειραιά το 1928 προκειμένου να σπουδάσει θεολογία στην Θεσσαλονίκη. Μετά το πέρας των σπουδών του επέστρεψε στον Πειραιά όπου αμέσως άρχισε την κοινωνική του δραστηριότητα. Τον Οκτώβριο του 1932 ίδρυσε στον Πειραιά μια οργάνωση νεολαίας, με το όνομα «Φιλική Εταιρεία Νέων».

Μέχρι το 1939, η Εταιρία είχε ιδρύσει τέσσερα νυχτερινά σχολεία για τους εργαζόμενους νέους άνδρες και γυναίκες, δύο επαγγελματικές σχολές και «Λαϊκό Πανεπιστήμιο». Η οργάνωση ίδρυσε το πρώτο νυχτερινό Γυμνάσιο, πρωτιά που δεν αφορούσε μόνο στην εκπαίδευση του Πειραιά αλλά πανελληνίως! Αντιμετώπισε το γυμνάσιο αυτό πρόβλημα στέγασης και τελικώς λειτούργησε μέσα στις εγκαταστάσεις της Ραλλείου σχολής.  Μερικά ακόμα από τα έργα του ήταν οι νυχτερινές Δημοτικές Σχολές στη Δραπετσώνα, την Αγία Σοφία, τον Άγιο Νικόλαο και τα Ταμπούρια, ο Σύνδεσμος Νέων Πειραιώς, οι Φιλικές Εστίες, τα Σπίτια Στοργής, τα Φιλικά Αναρρωτήρια, η ίδρυση γραφείου για τη μελέτη και την καταγραφή των προβλημάτων των εργαζόμενων νέων, το Οικοτροφείο Σιβιτανιδείου. Ίδρυσε κατασκηνώσεις παιδιών και νέων σε Πέραμα, Εκάλη και στην Παλαιά Πεντέλη. Ο Παπάς του λαού Πυρουνάκης, δεν υπήρξε μόνο συμμαθητής σπουδαίων πειραϊκών προσωπικοτήτων αλλά υπήρξε και φίλος με προσωπικότητες της πόλης που ήταν μεγαλύτερες τότε στην ηλικία από τον ίδιο. Τρανό παράδειγμα η φιλία του με έναν άλλο μεγάλο Πειραιώτη, τον Παύλο Νιρβάνα (Πέτρο Αποστολίδη).

Ο Πυρουνάκης ήταν εκείνος που ως Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της «Φιλικής Εταιρείας Νέων» όταν πέθανε ο Νιρβάνας απέδωσε τιμές και εκφώνησε μοναδικούς δημόσιους λόγους για την προσωπικότητα και το έργο του μεγάλου λογοτέχνη. Όμως το μεγαλείο ψυχής του Πυρουνάκη αναδείχθηκε την περίοδο της μαύρης κατοχής. Με τα πενιχρά μέσα που διέθετε οργάνωνε συσσίτια για τα παιδιά και τους απόρους και αναρρωτήρια για παιδιά με προχωρημένες παθήσεις. Αγωνίστηκε με κάθε τρόπο για την επιβίωση των κατοχικών παιδιών όταν η ζωή ουδεμία αξία είχε. Την περίοδο 1942 – 44 κατάφερε να κρατήσει στη ζωή περισσότερα από 5.000 παιδιά, αριθμός πραγματικά ασύλληπτος για τις συνθήκες που επικρατούσαν.

Εκτός από τα συσσίτια, την περίοδο της κατοχής διατήρησε στην περιοχή της Παλαιάς Πεντέλης κατασκήνωση της «Φιλικής Εταιρείας» όπου είχε κατασκευάσει μια στέρνα για να βουτάνε τα παιδιά και να κάνουν μπάνιο. Με τραγούδι, παιχνίδια και μπιζέλια του Ερυθρού Σταυρού πέρασαν τα παιδιά τα δύσκολα χρόνια της πείνας και της σκλαβιάς. Ο Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας Φάνης Κακριδής που αρθρογραφούσε μεταπολεμικά στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» κατέγραψε τις αναμνήσεις του καθώς υπήρξε ένα από τα «παιδιά» του. Τον θυμάται να διατηρεί τις κρητικές ρίζες της οικογενείας του αναλλοίωτες, τολμώντας την κατοχική περίοδο ανάμεσα στα κατασκηνωτικά τραγούδια να σηκώνεται όρθιος και με στεντόρεια φωνή να τραγουδάει το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» αγνοώντας τους κινδύνους που διέτρεχε. Υπήρξε ο σιτοδότης όσων είχαν προσφύγει στην προστασία του. Κι όταν επιτέλους οι Γερμανοί έφυγαν η Ελλάδα μπήκε στη νέα δύσκολη περίοδο του εμφυλίου πολέμου, όπου αδελφός κατηγορούσε αδελφό και συγγενείς σκοτώνονταν μεταξύ τους. Η αδελφοκτόνος περίοδος του  εμφυλίου πολέμου και των διώξεων που ακολούθησαν, δεν θα μπορούσε να αφήσει αμέτοχο μια προσωπικότητα όπως του Γεωργίου Πυρουνάκη.

Η αστείρευτη δράση του ενόχλησε πολλούς που έσπευσαν να τον κατηγορήσουν, να τον μειώσουν, να τον λασπολογήσουν. Το 1949 πέτυχαν την αποπομπή του καθώς παύθηκε από τη θέση του Προέδρου του Δ.Σ. της «Φιλικής Εταιρείας Νέων». Τότε ήταν που ο εργάτης του λαού Πυρουνάκης χειροτονήθηκε ιερέας και μετατράπηκε σε εργάτης του Θεού. Μέσα από τους κόλπους της εκκλησίας συνέχισε το έργο του στην Ελευσίνα από την οποία ξεκίνησε την διακονία του. Την επόμενη κιόλας χρονιά (το 1950) από τη χειροτονία του ίδρυσε στην Ελευσίνα «Εκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά – Χαρούμενα νιάτα» με εισφορές των κυριότερων βιομηχανιών της περιοχής όπου η πλειονότητα των κατοίκων ήταν εργάτες αυτών των βιομηχανιών. Στο όρος «Πατέρας» ήταν η έδρα της κατασκήνωσή του για την υποδοχή των παιδιών της Ελευσίνας, για να βρεθούν για λίγο στην εξοχή, να παίξουν και να γελάσουν. Προσπάθησαν και με την ιδιότητα του ιερέα να τον μεταθέσουν μακριά από την Ελευσίνα όπου ο κόσμος τον είχε μάθει και τον λάτρευε, κακή κουβέντα όμως κανείς δεν έλεγε για αυτόν είτε ήταν δεξιός είτε αριστερός. Κάποιοι όπως και πριν γίνει ιερέας έστελναν ανώνυμες επιστολές στην Αρχιεπισκοπή κατηγορώντας τον για κομμουνιστική δράση.

Πέτυχαν να τεθεί από τον Διοικητή της Χωροφυλακής της Ελευσίνας υπό παρακολούθηση. Και εκείνος ύστερα από λίγο καιρό απάντησε στους προϊσταμένους του ότι τον εκτιμούσε βαθύτατα, ότι η δράση του ιερέα εντασσόταν αποκλειστικά στον φιλάνθρωπο ρόλο της εκκλησίας κι ότι σε άλλες εποχές θα είχε τιμηθεί, έκλεινε δε την αναφορά του με το συμπέρασμα «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ». «Δεν είναι κομμουνιστής αλλά ανακατεύεται σε θέματα που εξυπηρετούν την κομμουνιστική προπαγάνδα» συνέχιζαν να λένε οι διώκτες του. Και ποια ήταν τα θέματα εκείνα; Επισκεπτόταν τους φυλακισμένους ανάμεσα στους οποίους υπήρχαν και πολιτικοί κρατούμενοι και τους έδινε τρόφιμα και άλλα μικροαντικείμενα. Μετείχε στην πορεία για την απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών, για τους τερματισμούς διαφόρων πολέμων και συρράξεων, για την ειρήνη, για την ευημερία του κόσμου! Με τέτοιες ανυπόστατες κατηγορίες οι διώκτες του πέτυχαν το σκοπό τους τον έθεταν κατά καιρούς ύποπτο της κρατικής ασφάλειας. Κανείς δεν μπόρεσε ποτέ όμως να προσκομίσει στοιχεία κι έτσι οι κατηγορίες εναντίον του έμειναν για πάντα ανώνυμες και αναπόδεικτες. Όλη την δεκαετία του 1960 κυκλοφορούσαν οι εφημερίδες με πρωτοσέλιδα δημοσιεύματα «Τι είναι ο Πυρουνάκης;». Τι να είναι άραγε ο ιερέας αυτός που ανακατεύεται με τους εργάτες της Ελευσίνας; Ποιος είναι αυτός που πηγαίνει στα εργοστάσια και παρίσταται στις συγκεντρώσεις των εργατών; Είναι δουλειά ιερέως αυτή; Και από την άλλη πλευρά έλεγαν, ποιος είναι ο άνθρωπος αυτός που δέχεται από όλα τα κολοσσιαία βιομηχανικά συγκροτήματα δωρεές για το έργο του; Πραγματικά ο πατέρας πλέον Γεώργιος Πυρουνάκης είχε επιτύχει την κοινωνική αλληλεγγύη να την κάνει πραγματικότητα.

Βιομηχανικές μονάδες «Τιτάν», «Χάλυψ» εύποροι ιδιώτες συνέδραμαν οικονομικά στο έργο του. Το 1954 δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες ο κατάλογος δωρεών των βιομηχάνων. Κανείς από τους βιομήχανους δεν φάνηκε να πείθεται ούτε για λίγο από τη λασπολογία στο πρόσωπο του εμπνευσμένου ιερέα. Εκείνη τη χρονιά με τις δωρεές και τις χορηγίες 182 αγόρια και κορίτσια εργατών των βιομηχανιών παραθέρισαν στις κατασκηνώσεις του. Όταν η διώκτες του δημοσίευσαν στην εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» τις γνωστές λασπολογίες τους πιστεύοντας ότι θα ανακόψουν την πορεία του, στην ίδια εφημερίδα λίγες ημέρες αργότερα (φ. 15ης Φεβρουαρίου 1960) δημοσιεύθηκε ανακοίνωση της βιομηχανίας «Τιτάν» που έλεγε: «5000 δραχμές εις διάθεσιν του κ. Γεωργίου Πυρουνάκη. Η διεύθυνσις του εργοστασίου τσιμέντων ΤΙΤΑΝ έθεσεν εις την διάθεσιν του Πρωτοπρεσβυτέρου Ελευσίνος κ. Γεωργίου Πυρουνάκη δραχμάς 5.000 δια τα καλά έργα της ενορίας».  Είχε γίνει εκείνο που ποτέ δεν είχε επιτευχθεί στην Ελλάδα. Το ράσο έγινε η γέφυρα ανάμεσα στο κεφάλαιο και στην εργασία, η δύναμη συμφιλίωσης ανάμεσα σε δύο διαφορετικές δυνάμεις. Αργότερα όταν οι λασπολόγοι του είδαν ότι δεν θα κατάφερναν τίποτα με τις πολιτικές διώξεις, άρχισαν να τον κατηγορούν για δημαγωγό. Έστειλαν μέχρι και φωτογραφία που ο ιερέας απεικονιζόταν μαζί με τα κορίτσια της κατασκήνωσης κατηγορώντας τον ότι φωτογραφήθηκε με «γυμνόποδες» κοπέλες.

Σημειωτέον ότι την «τρομερή» αυτή φωτογραφία την είχε συμπεριλάβει ο ίδιος ο π. Πυρουνάκης σε πολύπτυχο φυλλάδιο που εξέδωσε για να διαφημίσει τους σκοπούς της κατασκήνωσης. Ο π. Πυρουνάκης ήταν αυθεντικός να παρίστανε τον ταπεινόφρονα ασκητή, ήταν οικογενειάρχης με πολλά παιδιά, του άρεσε να παρακολουθεί κινηματογράφο, θέατρο και να μετέχει σε κάθε δράση της ζωής, μέχρι και στην οργάνωση συναυλιών για τον Μίκη Θεοδωράκη. Τελικώς οι συκοφάντες του πέτυχαν την απομάκρυνσή του από την Ελευσίνα ενώ την περίοδο της Χούντας ανακρίθηκε πολλές φορές. Επανήλθε στην Ελευσίνα το 1974 αλλά και πάλι συνέχισε να λογοδοτεί για πράξεις που έκανε ή που δεν έκανε! Το 2019 δημιουργήθηκε Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με την επωνυμία «Σύνδεσμος Φίλων του Πρωτοπρεσβύτερου Γεώργιου Πυρουνάκη» που έχει ως έδρα το διαμέρισμα του Νίκου Κούρκουλου, το οποίο παραχώρησε το Ίδρυμα Λάτση.

 

Πειραϊκή εφημερίδα «ΘΑΡΡΟΣ» φ. 27 Νοεμβρίου 1937

Εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» όλα τα φύλα μηνός Φεβρουαρίου 1960

Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» φ. 5 Ιουνίου 1963

Εφημερίδα «ΑΥΓΗ», φ. 18.5.1988

 

* Ο Στέφανος Μίλεσης γεννήθηκε το 1964 στη Φρεαττύδα, στον Πειραιά όπου κατοικεί μέχρι και σήμερα. Είναι συγγραφέας, ιστορικός ερευνητής και ραδιοφωνικός παραγωγός. Το 2009 δημιούργησε το ιστολόγιο «Πειραιόραμα Ιστορίας και Πολιτισμού», με αποκλειστικό σκοπό την προβολή της ιστορίας του Πειραιά. Ραδιοφωνικός παραγωγός στην Δημοτική Ραδιοφωνία Πειραιά «Κανάλι Ένα» (90,4) και στον σταθμό «Πειραϊκή Εκκλησία» (91,2).

Έχει δώσει πλήθος ομιλιών και διαλέξεων με θέματα από την ναυτική και την τοπική ιστορία, σε σχολεία δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια, σε πολιτιστικούς συλλόγους και σε πνευματικά ιδρύματα. Διετέλεσε διδάσκων εισηγητής στο πρόγραμμα «Ενορία Εν Δράσει» της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς και είναι εισηγητής στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Ιδρύματος Λασκαρίδη, με τίτλο «Το μεγάλο λιμάνι σταυροδρόμι των εξελίξεων στην ελληνική ιστορία» που απευθύνεται σε μαθητές δημοτικών σχολείων και γυμνασίων.

Το 2014 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς και από το 2016 είναι Πρόεδρος αυτής. Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, του Πειραϊκού Συνδέσμου, του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος και της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων Νέου Φαλήρου.

Έχει ξεπεράσει τις 160 διαλέξεις σε πνευματικά και πολιτιστικά κέντρα του Πειραιά.

Πάνω από 800 άρθρα πειραϊκής και ναυτικής ιστορίας έχουν δημοσιευθεί σε εφημερίδες και περιοδικά και έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο από διάφορες ιστοσελίδες. Έχει τιμηθεί από πολλούς συλλόγους στον Πειραιά και έχει μετάσχει ως εξωτερικός συνεργάτης σε τηλεοπτικές παραγωγές. Προσέφερε από διάφορες θέσεις τις υπηρεσίες του ως μέλος, γραμματέας και Πρόεδρος Επιτροπών Κοινωνικής Συμπαράστασης. Υπήρξε Μέλος Διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων Νέου Φαλήρου και διετέλεσε Γενικός Γραμματέας και υπαρχηγός δράσεων αυτής. Έχει τιμηθεί με το Χαλκούν Μετάλλιο Ερυθρού Σταυρού, το Μετάλλιο Παλαιού Προσκόπου και το Μετάλλιο Αθανασίου Λευκαδίτη.

 


 



Σχετικά άρθρα

Τελευταια

Εφημερεύοντα Φαρμακεία ΑΤΤΙΚΗΣ